Minimum Maliyet Maksimum Verim
Ülkemizde her şeyde olduğu gibi bizim işimizde de en önemli kriter düşük maliyetle yüksek verimi sağlamaktır. Yaptığımız projelerin başlangıç aşamasında, sorunları müşterimizle derinlemesine ele alıp, onların beklentilerini iyi anlayarak minimum maliyetli standart ürünlerle maksimum verimi elde edebilme konusunda yönlendirmeye çalışmaktayız. Bosch Rexroth ailesi tarafından yapılan birçok projeden birisi olan, Arçelik Bolu Pişirici Cihazlar Fabrikasında fırın çerçevelerini basan, toxlama (zımbalama) makinesi hidrolik sistemi çalışma yapısı ve müşterimize kazandırdıkları ile anlatılmaya değer görülmektedir.
Makinenin revizyonunda beraber çalıştığımız Arçelik Pişirici Cihazlar Fabrikasından mekanik takım lideri Hasan Bekis’in sözleriyle çalışmayı aktarmak en doğrusu olacak; ‘’Fabrikamızda mevcut toxlama makinası hidropnömatik sistemle çalışmakta idi. Bu sistemde istenilen gücün sağlanabilmesi için 6,5 barlık havaya ihtiyaç duyulmakta idi.Bu sebeple hava tüketiminin yüksek olduğu saatlerde fazladan 1 kompresör çalıştırıyorduk.
Bu şekilde çalışma piston keçelerinde çok çabuk aşınmaya ve arızalara sebep olmakta,üretim kaybına ve bakım maliyetlerinin yüksek olmasına sebep vermekteydi. Bosch Rexroth ana bayisi Hidropar Kocaeli firması ile yapılan çalışma neticesinde sistem tamamen hidrolik çalışır hale getirilmiştir.
Bu sayede sıfır arıza,düşük bakım maliyetleri ve üretim çevriminde %21 lik iyileştirme aynı zamanda günlük 150 kw/h lik enerji tasarrufu sağlanmıştır.’’
Zımbalama Presi Hidrolik Güö Ünitesi Çalışma Prensibi
Projenin başlangıç aşamasında istekler şu şekilde ifade edilmişti:
İstenilen kuvvet = 4 silindir için her bir silindirde 70 kN (7000 kg kuvvet)
İstenilen hız = 3 sn içinde toplam çevrimin yapılması
İstenilen kuvveti, çalışmamıza uygun maksimum bir basınç aralığında ( 200-300 bar ), standart silindir ölçülerine göre elde etmek için en yakın standart silindiri, (220 bar çalışma basıncında Ø63-36 ) seçeriz.
Toplam çevrim süresi yaklaşık 3 sn istendiğinden, silindirlerin aşağı inişte 150 mm stroku alabilmesi için ortalama 1,5 s. süreyi göz önüne alırsak, yaklaşık 60 lt./dak. toplam debi gerekecektir. Bu durumda çevrimde istediğimiz değerleri sağlamamız için gerekli olan güç 26,4 Kw olmaktadır, istediğimiz güce en yakın , standart üretimi olan 30 Kw elektrik motoru seçilir.
Birbirine paralel bağlı dört silindirin hızlı bir şekilde aşağıya inmesi için sistem rejeneratif olarak tasarlanmıştır. Bu sayede istenilen çevrim süresi daha düşük pompa debisi ile elde edilir. Sistemin rejeneratif yapılmasının nedeni; silindirin her iki tarafında da (piston ve mil) basınçlı hidrolik yağ varken, piston alanı daha büyük olduğundan kuvvet farkından dolayı silindirin aşağıya hızlı bir şekilde inmesini sağlamaktır. Silindirler stroklarını tamamlayıp malzemeye değdiğinde sistemi rejeneratif halden çıkartmak için mil tarafını tanka açarız. Sistemi rejeneratif halden çıkarmamızın nedeni, kullandığımız alanı büyüterek aynı basınç değeri ile daha fazla kuvvet elde etmiş olmaktır.
Bu durumda 40 lt./dak. debi ile, dekompresyon ve baskı süreleri de dahil, toplam çevrim süresi 3,4 sn, çevrimde istediğimiz değerleri sağlamamız için gerekli olan güç 17,6 Kw’a çıkmaktadır. İstediğimiz güce en yakın , standart üretimi olan 18,5 Kw’ lık elektrik motoru seçilir.
Bununla birlikte, zımbalama presinin çalışma karakteristiğinde yüksek basınç ve yüksek debiye aynı anda ihtiyaç olmadığından, sistemde değişken debili güç regülasyonlu eksenel pistonlu hidrolik pompa kullanılmıştır.
Bu sayede 18,5 Kw elektrik motoru yerine 5,5 Kw elektrik motoru kullanılarak büyük ölçüde enerji tasarrufu sağlanmıştır.
Hidrolik pompa olarak değişken debili güç regülasyonlu pompa kullanılmasının nedenleri;
İşletme basıncı ayar basıncına ulaştığında debisini otomatik olarak küçülterek yağın gereksiz ısınmasını önler ve enerji tasarrufu sağlar.
Güç regülatörü sayesinde, aynı iş daha küçük tahrik motoru kullanılarak yapılabilir.
İstenilen debide ayarlanabilir.
Silindirler istenen maksimum basma değerine ulaştığında pompa, basınç duyarlı olduğu için sadece gereken basıncı karşılar, debi üretmez ve dolayısıyla enerjinin ısıya çevrilmesini önler, yağı ısıtmaz.
